Gdy zawartość alkoholu we krwi wynosi lub prowadzi do stężenia od 0,2 promila do 0,5 promila (lub obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3) - określa się to jako stan po użyciu alkoholu. Gdy stężenie alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila (a w wydychanym powietrzu jest go więcej niż 0,25 mg w 1 dm3), wówczas jest to stan nietrzeźwości.
(Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, z dn. 26.10.1982 r.) Kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości jest przestępstwem.
Prawo o ruchu drogowym zabrania kierowania pojazdem, prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem osobie w stanie nietrzeźwości, w stanie po spożyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. (art. 14 Ustawy z dn. 20.06.1997 roku, Dz. U. 1997.98.602)
Za kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka podobnie działającego do alkoholu-przysługuje 10 punktów karnych oraz natychmiastowe zatrzymanie prawa jazdy.
Spowodowanie katastrofy drogowej zagrażającej życiu lub zdrowiu innych osób lub mieniu znacznej wartości podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat. (KK art. 173 §1) Spowodowanie katastrofy drogowej, w której ktoś poniósł śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat. (KK art. 173 § 3) Naruszenie (nawet nieumyślne) zasad bezpieczeństwa ruchu lądowego, w wyniku czego inna osoba odniosła obrażenia ciała podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. (KK art. 177 §1) Jeżeli skutkiem jest śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu - podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. (KK art. 177 § 2) Zakaz prowadzenia pojazdów wymierza sąd (najwyższa kara to utrata prawa jazdy na całe życie - artykuły Kodeksu Karnego). Do okoliczności w szczególności obciążających osobę popełniającą wykroczenie należy działanie pod wpływem alkoholu lub innego środka odurzającego. (KW art. 33, pkt 7) Kto, nie zachowując należytej ostrożności, powoduje zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Dodatkowo może zostać orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. (KW art. 86)
Osoba nietrzeźwa lub pod wpływem środka odurzającego, która spowodowała katastrofę lub wypadek drogowy - podlega karze pozbawienia wolności przewidzianej za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. (KK art. 178)
Osoba znajdująca się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadząca pojazd mechaniczny w ruchu lądowym podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 zł.
Także, jeżeli osoba znajdująca się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej lub w strefie zamieszkania inny pojazd podlega karze aresztu do 14 dni albo karze grzywny. W obu przypadkach orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów. (KW art. 87)
Właściciel, posiadacz, użytkownik lub prowadzący pojazd, który dopuszcza do prowadzenia pojazdu na drodze publicznej, lub w strefie zamieszkania, osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu, lub podobnie działającego środka, podlega karze grzywny. (KW art. 96, pkt.3)
Strażnicy straży gminnych (miejskich) w związku z wykonywaniem czynności z zakresu kontroli ruchu drogowego są zobowiązani do czasu przybycia Policji uniemożliwić kierowanie pojazdem osobie, co do której istnieje uzasadnione podejrzenie, że znajduje się ona w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu.
Ponadto, warto przypomnieć, jak alkohol wpływa na organizm kierowców. Powoduje pogorszenie wzroku – jest to szczególnie istotne, ponieważ 90% informacji docierających do kierowcy podczas jazdy pochodzi właśnie ze zmysłu wzroku. Pod wpływem alkoholu kierowca nie dostrzega znaków, świateł, pieszych czy innych pojazdów. Ogranicza pole widzenia – pijany może nie dostrzegać pojazdów nadjeżdżających z boku.
Pogarsza koordynację ruchów – brak możliwości wykonywania kilku czynności jednocześnie.
Wydłuża czas reakcji – zbyt późno rozpoczęte hamowanie itp. Powoduje błędną ocenę prędkości i odległości – inne pojazdy mogą wydawać się dużo dalej niż w rzeczywistości.
Ø robi bardzo szerokie zakręty
Ø jedzie bardzo powoli
Ø zatrzymuje się lub hamuje gwałtownie i bez powodu
Ø jedzie nierównym tempem
Ø powoli reaguje na sytuacje na drodze
Ø przeklina, jest nadmiernie pobudliwy, wymachuje rękoma,
Ø jedzie biernie za jakimś pojazdem
Ø skręca ostro i/lub tam gdzie jest zakaz wjazdu
Ø jedzie bez świateł, kierunkowskazów.
Jeżeli jedziesz przed nietrzeźwym kierowcą - pozwól, aby Ciebie wyminął. Jeżeli jest przed Tobą - utrzymuj odpowiedni dystans. Jeżeli zbliża się do Ciebie - zatrzymaj się na poboczu i poczekaj aż odjedzie. Powiadom policję tak szybko, jak to możliwe, podając kolor i markę samochodu, numer rejestracyjny i kierunek, w którym nietrzeźwy kierowca zmierza.