Zagrożenia Szczególne

Jak się przygotować na wystąpienie zagrożenia w razie

POŻARU-------POWODZI-------WICHURY-------BURZY-------MROZY-------ZAMIECIE-------UPAŁY-------TERRORYZM

Jeśli katastrofa wydarzy się w Twoim miejscu zamieszkania władze lokalne oraz służby ochrony ludności będą próbować Ci pomóc. Lecz Ty także musisz być przygotowany. Ratownicy mogą nie być w stanie dotrzeć do Ciebie natychmiast po wystąpieniu katastrofy lub mogą być zmuszeni koncentrować swoje wysiłki w innym miejscu. Należy wiedzieć, co robić w przypadku zagrożenia, gdzie szukać schronienia, jak przygotować się do ewakuacji, jak ułatwić sobie przebywanie w pomieszczeniach przeznaczonych do tymczasowego zakwaterowania, jak ograniczyć skutki katastrofy oraz jak zabezpieczyć dobytek przed zniszczeniem.

W pierwszej kolejności trzeba ustalić, co Tobie i Twojej rodzinie zagraża. W tym celu:
• sprawdź, czy rejon, w którym zamieszkujesz narażony jest na jakiekolwiek zagrożenia,
• dowiedz się w jakiej strefie zagrożenia znajduje się twój dom i jakiego rodzaju są to zagrożenia,
• poznaj rodzaje alarmów, sygnałów alarmowych, sposoby ich ogłaszania i odwoływania oraz naucz się zasad zachowania w przypadku ich ogłaszania,
• zaopatrz się w instrukcje, poradniki i stosuj się do zaleceń w nich zawartych - będzie to podstawą do przygotowania się i sprawdzenia własnych możliwości do przetrwania w okresie pierwszych dni kataklizmu.

KAŻDA RODZINA POWINNA MIEĆ PRZYGOTOWANE PODSTAWOWE WYPOSAŻENIE NA CZAS KLĘSK ŻYWIOŁOWYCH LUB KATASTROF. Podczas katastrof może wystąpić brak elektryczności, gazu, wody itp. Możliwe jest też, że warunki uniemożliwiają opuszczenie domu przez wiele dni. Możesz potrzebować zapasów w celu samodzielnego przeżycia przez trzy lub więcej dni. Oznacza to, że powinieneś posiadać zapasy wody, żywności i innych przedmiotów na wypadek katastrofy. Przygotowane zawczasu wyposażenie ułatwi przetrwanie trudnego okresu.

• żywność: mięso, owoce i warzywa w puszkach; puszkowane soki, mleko i zupy; cukier, sól i przyprawy; wysokokaloryczne pożywienie (witaminy, słodycze, żywność dla niemowląt i ludzi starszych, krakersy, suchary, ekstrakty kawy i herbaty) - zapas na okres 3-5 dni przechowywać w chłodnym miejscu,
• wodę: wodę należy zgromadzić najlepiej w plastikowych pojemnikach w ilości 4-5 litrów na osobę na okres 3-5 dni, wliczając wodę do utrzymania podstawowych zasad higieny,
• odzież i rzeczy do spania: każdy domownik powinien posiadać jedną zmianę bielizny, odzieży i butów, a dodatkowo okrycie przeciwdeszczowe, ciepłą bieliznę, koc lub śpiwór,
• apteczkę pierwszej pomocy: gaza; sterylne bandaże, w tym elastyczne; taśmy przylepne; nożyczki; chusta; termometr; środki aseptyczne, środki przeciwbólowe, aspirynę, środki przeczyszczające, węgiel aktywowany; mydło; rękawice gumowe oraz zapas lekarstw na przewlekłe choroby członków rodziny,
• przybory i narzędzia: turystyczny zestaw do gotowania, radio na baterie, latarki, zapasowe baterie, nóż wieloczynnościowy, zapałki, przybory do pisania, gwizdek, zestaw powinien być spakowany i gotowy do zabrania.

Powiedz swojej rodzinie gdzie znajduje się najbliższy schron (ukrycie) by wszyscy wiedzieli, gdzie się udać. Posiadanie schronienia ma kluczowe znaczenie w czasie klęski żywiołowej, katastrofy lub wojny. Schronem (ukryciem) może być piwnica domu, lub uszczelnione pomieszczenie w czasie przemieszczania się chmury trujących substancji, albo dom podczas niebezpiecznych gwałtownych burz i mroźnej pogody. W sytuacji katastrof wyspecjalizowane służby obrony cywilnej i grupy ratownicze będą podejmować działania w celu uruchomienia publicznych schronów (ukryć) w budynkach urzędów i szkół.

Ewakuacja to natychmiastowa konieczność przemieszczenia ludności z rejonów, w których wystąpiło bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia. W tej sytuacji władze lokalne (organizatorzy ewakuacji) poprzez środki masowego przekazu lub radiowozy straży pożarnej, policji i straży miejskiej powiadomią Cię o sposobach jej przeprowadzenia. Ewakuując się musisz być przygotowany na trzydniową samowystarczalność i mieć ze sobą niezbędne wyposażenie. Czas, w którym powinieneś się ewakuować zależy od rodzaju zagrożenia. Jeśli zagrożenie można monitorować masz zwykle dzień lub dwa na przygotowanie się do ewakuacji, jednakże w większości sytuacji, ewakuującym się starcza czasu jedynie na zabranie najpotrzebniejszych rzeczy. Dlatego trzeba być zawczasu przygotowanym.

• zwróć się do władz lokalnych o plan ewakuacji Twojego obszaru i naucz się przebiegu przewidzianych tam dróg ewakuacji - jeśli nie posiadasz samochodu, uzgodnij zawczasu możliwość swojej ewakuacji z sąsiadami lub władzami lokalnymi,
• omów ze swoją rodziną możliwość i ewentualną konieczność ewakuacji w sytuacji zagrożenia: zaplanuj, gdzie się udasz jeśli będziesz musiał się samoewakuować oraz zdecyduj się, jak tam się dostaniesz, ustal miejsce,
• ustal miejsce, gdzie Twoja rodzina ma się spotkać jeśli zostaniecie rozdzieleni w sytuacji zagrożenia - poproś swoich znajomych mieszkających poza obszarem Twojego zamieszkania, by zgodzili się pełnić rolę "punktu informacyjnego", gdzie odseparowany od rodziny możesz zadzwonić i poinformować, gdzie jesteś i jaka jest Twoja sytuacja,
• dowiedz się, gdzie ewakuowane będą Twoje dzieci, jeśli taka konieczność zajdzie w czasie ich pobytu w szkole,
• zgromadź zestaw rzeczy niezbędnych do ewakuacji: zasilane bateriami radio, latarki, zapasowe baterie, żywność, wodę i odzieży; pamiętaj, że czasami trzeba się ewakuować w ciągu kilku minut,
• jeśli jest konieczność ewakuacji napełnij bak swego samochodu. Stacje benzynowe mogą być zamknięte w czasie katastrofy. Co robić jeśli otrzymasz informację o ewakuacji W stanie zagrożenia słuchaj radia i realizuj przekazywane tą drogą instrukcje:
• jeśli zagrożenie związane jest z uwolnieniem się niebezpiecznych substancji chemicznych ewakuuj się natychmiast:
o wykorzystuj zalecane drogi ewakuacji,
o nie korzystaj ze skrótów , ponieważ mogą być one zablokowane,
o bądź uważny i nie przejeżdżaj przez obszary zalane,
o trzymaj się z dala od zerwanych linii elektrycznych,
• w innych przypadkach na ogół zdążysz przed wyjazdem wykonać następujące czynności: o zabrać zapasy: wody, żywności, ubrania, dokumenty, polisy ubezpieczeniowe i pieniądze,
o zabezpieczyć dom: zamknąć okna, wyłączyć z kontaktów urządzenia elektryczne, zamknąć główny zawór wody oraz wyłącznik prądu i gazu,
o poinformować rodzinę, gdzie się udajesz.

OGIEŃ rozprzestrzenia się szybko i najczęściej nie ma czasu na zabieranie kosztownych rzeczy czy telefonowanie. Po 2 minutach ogień może stać się groźny dla życia. W ciągu 5 minut cały dom może stanąć w płomieniach. Wysoka temperatura i dym są tak samo niebezpieczne jak płomienie. Zachłyśnięcie się bardzo gorącym powietrzem może spowodować poparzenie płuc. Pożar wytwarza trujące gazy, które mogą zakłócić orientację człowieka i spowodować osłabienie czynności ruchowych oraz ospałość. Aby nie dopuść do powstania pożaru:
• ostrożnie używaj zastępczych źródeł grzewczych (np. przenośne grzejniki elektryczne, gazowe, piecyki na drewno i węgiel);
• nie używaj kuchenki gazowej do ogrzewania,
• utrzymuj w stałej technicznej sprawności instalację elektryczną, przedłużacze, kable, gniazdka, instalację gazową, przewody kominowe i wentylacyjne, • nie przeciążaj sieci elektrycznej; korzystaj z rozgałęziacza z bezpiecznikiem, a unikniesz iskrzenia i krótkich spięć,
• nie umieszczaj grzejników elektrycznych, kuchenek mikrofalowych i innych urządzeń elektrycznych pobierających dużą moc w pobliżu firan i innych łatwopalnych materiałów, • nie używaj otwartego ognia (zapalniczek, świec, papierosów) w pobliżu łatwopalnych materiałów, • nie gromadź i nie używaj wewnątrz budynku benzyn, paliw, nafty itp. - można je przechowywać tylko w odpowiednich pojemnikach w dobrze wentylowanych pomieszczeniach,
• popiół gromadź w oddalonym od budynku metalowym pojemniku,
• zaopatrz mieszkanie, dom i obejście w podręczny sprzęt gaśniczy i naucz rodzinę posługiwać się nim; przestrzegaj terminów badania sprawności i ich legalizacji,
• zainstaluj w miarę możliwości wykrywacze dymu, które dwukrotnie zwiększają szansę przeżycia,
• naucz dzieci jak informować o pożarze przez telefon. W czasie powstania pożaru:
• zaalarmuj niezwłocznie, przy użyciu wszystkich dostępnych środków osoby będące w strefie zagrożenia,
• wezwij straż pożarną dzwoniąc na nr 998 lub 112,
• przystąp niezwłocznie, przy użyciu miejscowych środków gaśniczych do gaszenia pożaru i niesienia pomocy osobom zagrożonym w przypadku koniecznym przystąp do ewakuacji ludzi i mienia - czynności te wykonuj w taki sposób, aby nie doszło do powstania paniki jaka może ogarnąć ludzi będących w zagrożeniu, które wywołuje u ludzi ogień i dym; panika może być przyczyną niepotrzebnych i tragicznych w skutkach wypadków w trakcie prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych, dlatego prowadząc jakiekolwiek działania w przypadku powstania pożaru kieruj się rozwagą w podejmowaniu decyzji,
• jeśli ubranie pali się na Tobie zatrzymaj się, połóż na ziemi i obracaj do chwili zduszenia ognia, ucieczka spowoduje tylko zwiększenie płomienia,
• nie gaś urządzeń elektrycznych wodą mogą być pod napięciem, postaraj się odłączyć zasilanie elektryczne,
• nie próbuj gasić ognia, którego nie jesteś w stanie opanować,
• wyprowadź wszystkie osoby zagrożone w bezpieczne miejsce i w razie potrzeby udziel pierwszej pomocy,
• gdy pożar i swąd dymu obudzi Cię ze snu zbadaj czy drzwi są ciepłe, jeśli tak, to nie otwieraj ich, lecz użyj innych dróg, by opuścić pomieszczenie (np. przez okno jeśli jest to możliwe),
• jeśli nie możesz wyjść z pomieszczenia, uszczelnij drzwi, kanały wentylacyjne by nie przedostał się przez nie dym, otwórz okno i wzywaj pomoc,
• jeśli musisz wyjść przez pomieszczenia zadymione, to zakryj usta i nos ręcznikiem, okryj się czymś nie palnym lub mokrym kocem i przemieszczaj się tuż przy podłodze dym i gorące powietrze unosi się do góry, a dołem powietrze jest bardziej czyste i chłodne,
• opuszczając mieszkanie, zabierz ze sobą wszystkich domowników - dzieci potrafią chować się przed ogniem w miejscach, z których ich nie widać: w szafie, pod łóżkiem, pod pościelą itp.

• nie wchodź do zniszczonego przez ogień budynku zanim służby ratownicze nie stwierdzą, że jest bezpieczny pod względem budowlanym, energetycznym, itp., dachy i stropy mogą być osłabione i wymagać naprawy,
• gdy potrzebujesz mieszkania, żywności lub straciłeś w pożarze osobiste przedmioty, zwróć się do gminy lub skontaktuj się z organizacjami wspomagającymi poszkodowanych,
• wezwij agenta ubezpieczeniowego przed wyrzuceniem zniszczonych przedmiotów; jeśli jesteś dzierżawcą lub lokatorem wezwij właściciela,
• wyrzuć żywność, napoje, lekarstwa, które narażone były na wysoką temperaturę i dym,
• jeśli posiadasz sejf lub masywną metalową skrzynię nie próbuj jej otwierać, może ona utrzymywać wysoką temperaturę przez wiele godzin - jeśli otworzysz drzwi przed wychłodzeniem wnętrza, powietrze z zewnątrz w połączeniu z wysoką temperaturą wewnątrz np. sejfu może spowodować zapalenie się zawartości,
• jeśli inspektor budowlany stwierdzi, że budynek jest niebezpieczny i musisz opuścić dom: o poproś Policję, Straż Miejską o pilnowanie Twojego domu podczas nieobecności,
o zabierz ze sobą dokumenty tożsamości, rzeczy osobiste, polisę ubezpieczeniową,
o poinformuj przyjaciół, krewnych, agenta ubezpieczeniowego, pracodawcę, szkołę, urząd pocztowy o miejscu twojego tymczasowego zakwaterowania.

WODA to jeden z najgroźniejszych żywiołów, który powoduje największe statystycznie straty ludzkiego dobytku. Doświadczenia ostatnich lat dowodzą, że zagrożenie powodzią może wystąpić praktycznie wszędzie. Groźne są nie tylko duże rzeki, ale także intensywne opady oraz niewielkie cieki wodne.
Przygotuj się do powodzi, zanim Cię ona zaskoczy:
• poznaj podstawowe pojęcia związane z zagrożeniem powodziowym
o pogotowie przeciwpowodziowe - wprowadza się, gdy poziom wody w rzece wzrasta do poziomu ostrzegawczego i według prognoz będzie się podnosić,
o alarm powodziowy - ogłasza się, gdy poziom wody zbliża się do stanu alarmowego lub go przekracza, a prognozy przewidują dalszy jego wzrost,
• nie planuj budowy w miejscu, o którym wiadomo, że położone jest na terenie zagrożonym zalaniem ze strony pobliskiego zbiornika lub cieku wodnego,
• zorientuj się w Urzędzie Miasta, czy mieszkasz na terenie zagrożonym powodziami i czy Twój dom położony jest powyżej czy poniżej powodziowych poziomów wody - pomoże Ci to ocenić ryzyko. Dowiedz się jak zabezpieczyć miejsce Twojego zamieszkania przed powodzią,
• ubezpiecz mienie na wypadek powodzi, co pozwoli przynajmniej częściowo zrekompensować straty nią spowodowane,
• przechowuj polisy ubezpieczeniowe, dokumenty, wartościowe przedmioty w bezpiecznym miejscu,
• naucz domowników sposobu odłączania zasilania w energię elektryczną oraz odcinania dopływu gazu,
• zgromadź materiały i podstawowe narzędzia budowlane, przydatne do zabezpieczenia budynku przed niewielkim zagrożeniem powodziowym (worki, piasek, folia plastikowa, gwoździe).
Po ogłoszeniu stanu pogotowia lub alarmu, a także w czasie powodzi:
• słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych i nie wracaj do domu, dopóki nie będziesz miał pewności, że jest to bezpieczne,
• stosuj się do zaleceń, przekazywanych przez lokalne władze odnośnie sposobu postępowania,
• przygotuj w części budynku nie narażonej na zalanie zapasy umożliwiające przetrwanie w postaci żywności, wody pitnej, apteczki pierwszej pomocy z podstawowymi lekami, awaryjnego oświetlenia i przenośnego radia z zapasowymi bateriami, butli gazowej itp.,
• napełnij czystą wodą wanny, zlewy i inne możliwe zbiorniki i naczynia, by zwiększyć zapas wody do celów spożywczych i sanitarnych,
• przenieś cenne przedmioty i wyposażenie domu na wyższe kondygnacje budynku, by zabezpieczyć je przed zniszczeniem,
• przygotuj się do ewentualnej ewakuacji - zapakuj dokumenty i najcenniejsze części dobytku,
• jeśli jest taka potrzeba lub wydane zostało zalecenie, odetnij dopływ energii elektrycznej i gazu do budynku,
• rozdzielcze urządzenia elektryczne i zawory gazowe zabezpiecz folią plastikową lub innymi materiałami przed zanieczyszczeniem,
• w przypadku niebezpieczeństwa natychmiast przemieszczaj się na wyżej położone obszary - nie czekaj na wezwanie do ewakuacji,
• przebywając wewnątrz budynku ulokuj się na najwyższej kondygnacji, w pobliżu zgromadzonych zapasów i dobytku przeznaczonego do zabrania w razie ewakuacji,
• do zabezpieczenia domu wykorzystaj worki z piaskiem, folię lub inne materiały podręczne; z posesji wszystkie rzeczy schowaj w budynku lub je przywiąż do czegoś stabilnego, aby nie popłynęły,
• nie używaj w gospodarstwie domowym wód gruntowych - mogą być skażone,
• nie chodź po obszarach zalanych wodą, jeśli woda przemieszcza się szybko - fala powodziowa o głębokości kilkunastu centymetrów może przewrócić dorosłego człowieka,
• jeśli musisz przekroczyć zalany obszar, użyj tyczki do badania gruntu przed sobą; do przejścia wybieraj miejsca bez prądu powodziowego,
• w miarę możliwości zapobiegaj tworzeniu się atmosfery paniki, bądź rozsądny, zachowaj trzeźwość umysłu - to połowa sukcesu,
• jeśli jest spodziewana duża powódź, dopuść swobodny wlew wód powodziowych do piwnicy Twojego domu, lub sam napełnij ją czystą wodą - unikniesz w ten sposób zagrożenia uszkodzenia fundamentów domu przez ciśnienie napierających wód powodziowych. Zgłoś się ochotniczo do pomocy w walce z powodzią. Do tego celu nie są potrzebne specjalne kwalifikacje. Twoja pomoc może się przyczynić do znacznego zminimalizowania strat spowodowanych powodzią. Informacje o tym, gdzie możesz być potrzebny, znajdziesz w lokalnym komitecie przeciwpowodziowym.

• słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych i nie wracaj do domu, dopóki nie będziesz miał pewności, że jest to bezpieczne,
• jak najdłużej pozostań poza zasięgiem wód powodziowych, gdyż mogą być skażone np. produktami ropopochodnymi, nie oczyszczonymi ściekami, bakteriami chorobotwórczymi itp.; wody mogą być także pod napięciem z uszkodzonych linii energetycznych lub podziemnych,
• bądź ostrożny, gdy wjeżdżasz na tereny dotknięte powodzią. gdyż drogi mogą być osłabione i nie wytrzymać ciężaru Twojego samochodu (ciągnika), czy innego pojazdu,
• po powrocie do domu dokonaj jego szczegółowych oględzin - sprawdź stan fundamentów, ścian, podłóg, sufitów, drzwi i okien. Upewnij się, że budynek nie grozi zawaleniem; sprawdź także stan przewodów elektrycznych i gazowych - w razie jakichkolwiek wątpliwości odnośnie bezpieczeństwa przy włączaniu zasilania skorzystaj z pomocy fachowca,
• przed korzystaniem z instalacji wodno-kanalizacyjnej sprawdź całość rur wodociągowych i funkcjonowanie systemu odprowadzania ścieków, • sprawdź stan techniczny i sprawność zbiorników sanitarnych i szamb, by uniknąć niebezpieczeństwa zakażeń i zatruć, • do wypompowywania wody z piwnic przystąp, gdy poziom wody w gruncie będzie niższy niż w zalanej piwnicy i nie ma pęknięć, osiadania lub odchyleń od pionu ścian budynku,
• zalane piwnice odpompowuj stopniowo, nie więcej niż kilka cm na godzinę oraz 1/3 pierwotnego poziomu wody dziennie, by uniknąć uszkodzenia struktury fundamentów,
• jeśli jest to możliwe, uruchom ogrzewanie budynku lub skorzystaj z przenośnych urządzeń grzewczych, by uniknąć rozwoju grzybów i pleśni, ściany i sufity odkaź za pomocą mleka wapiennego z wapna palonego oraz pomaluj farbami z wapna palonego,
• zalane przez powódź studnie, ujęcia wody, ustępy, łazienki oraz urządzenia sanitarne oczyść, wysusz i odkaź za pomocą wapna chlorowanego, by uniknąć zakażeń chorobami zakaźnymi,
• wyrzuć całą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową; usuń także padłe w wyniku powodzi zwierzęta,
• wodę do picia, płukania owoców i warzyw spożywanych na surowo oraz do mycia zębów gotuj przed użyciem,
• poinformuj odpowiednie służby o zerwanych liniach energetycznych, nieszczelności rurociągu gazowego lub o innych zagrożeniach występujących na Twoim terenie,
• mieszkanie i wszystkie sprzęty, które przydatne są do dalszego użytkowania, trzeba zdezynfekować.

WICHURY to wiatry wiejące z prędkością powyżej 75 km/h. W Polsce występujące coraz częściej. Mogą powodować uszkodzenie budynków, łamać i wyrywać drzewa z korzeniami oraz paraliżować transport. Występują powodowane najczęściej szybko przemieszczającymi się aktywnymi niżami. Najgroźniejszą formę przyjmują one w okresie wiosennym i jesiennym.
HURAGANY to wiatry wiejące z prędkością powyżej 120 km/h. Powodują rozległe spustoszenia w strefie swojego oddziaływania.

• słuchaj prognozy pogody oraz komunikatów podawanych przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne,
• sprawdź, czy poszycie na dachu jest solidnie przymocowane,
• gruntownie oceń stan okien - jeżeli uznasz to za konieczne, zabezpiecz je odpowiednio,
• uprzątnij z obejścia przedmioty, które mogłyby narobić szkód w przypadku porwania ich przez wiatr,
• pozamykaj zwierzęta oraz odpowiednio zabezpiecz pomieszczenia, w których się znajdują,
• upewnij się, czy twoje radio i latarka działają jak należy; miej zapas naładowanych baterii,
• sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy, zaopatrz się w niezbędne materiały i leki,
• zaopatrz się w paliwo do samochodu - może być potrzebny,
• upewnij się, czy Twoi najbliżsi sąsiedzi zdają sobie sprawę z powagi sytuacji.

• zachowaj spokój
• nie wychodź na zewnątrz, jeśli nie jest to absolutnie konieczne,
• jeśli znajdziesz się z dala od domu, pozostań tam, gdzie jesteś, dopóki wichura nie przejdzie,
• nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi i drzewami,
• nie spaceruj też pod balkonami - spadające doniczki, kwietniki lub szyby okienne mogę Cię dotkliwie poranić,
• wyłącz główny wyłącznik prądu - ograniczy to możliwość powstania pożaru,
• schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi,
• słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych oraz przestrzegaj w nich przekazywanych zasad zachowania się,
• jeśli służby ratownicze zalecą ewakuację:
o wyrusz tak szybko, jak to tylko możliwe,
o opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną, główny zawór wody i gazu oraz zabezpiecz dom,
o zawiadom kogoś poza zasięgiem wichury, dokąd się ewakuujesz,
o zabierz przygotowany zawczasu podręczny bagaż oraz ciepłą odzież.

• zorganizuj pomoc, w tym medyczną, dla poszkodowanych,
• uprzątnij zniszczony sprzęt i dokonaj niezbędnych napraw w swoim domu,
• nie próbuj usuwać zwalonych drzew, które upadły na linie energetyczne, nie dotykaj zerwanych przewodów,
• jeśli jesteś ubezpieczony wykonaj zdjęcia zniszczeń, zarówno domu, jak i jego wyposażenia,
• sprawdź instalację (gazową, elektryczną, wodociągową i ściekową) w zniszczonym domu,
• zgłoś się w swoim miejscu pracy - możesz być potrzebny. O wszystkich zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj służby dyżurne:
• Straż Pożarną: tel. 998 lub 112 albo
• Policję: tel. 997 lub 112 albo
• Pogotowie Energetyczne: tel. 993
• Pogotowie Gazowe: tel. 992
• Straż Miejską: tel. 986

BURZA - najczęstszą przyczyną jej występowania jest powstanie chmur burzowych na skutek silnych, pionowych ruchów powietrza. Zjawisko to ma miejsce najczęściej w okresie letnim. Burzy często towarzyszą wyładowania atmosferyczne, ulewy i gradobicia.
Bądź przygotowany na wystąpienie burzy:
• ubezpiecz swoje mieszkanie, dom, samochód, zwierzęta gospodarskie, uprawy polowe od skutków burzy,
• przygotuj swoje mieszkanie (dom):
o zabezpiecz rynny i inne części budynku, o zabezpiecz lampy i inne urządzenia, które mogą ulec zniszczeniu,
• sprawdź drożność studzienek kanalizacyjnych i rowów.
Podczas burzy:
• jeżeli spotka Cię burza z dala od domu, znajdź bezpieczne schronienie i pozostań do czasu jego zakończenia,
• jeśli jesteś w domu: o zamknij okna, usuń z parterów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom, o pozostań w nim z dala od oszklonych okien, sufitów i drzwi, o w miarę możliwości pozamykaj zwierzęta domowe i hodowlane, o trzymaj pod ręką przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie, o miej włączone radio w celu zapoznania się z aktualnymi komunikatami, o wyłącz z gniazdek wszystkie zbędne urządzenia elektryczne oraz anteny,
• jeśli jesteś w samochodzie stań na poboczu i przeczekaj ulewę, unikaj zatrzymywania się pod drzewami, przewodami elektrycznymi itp. O wszystkich zdarzeniach mających istotne znaczenie dla bezpieczeństwa ludzi informuj straż pożarną, a w przypadku zerwania linii energetycznych - zgłoś to pogotowiu energetycznemu .
Po burzy:
• udziel pierwszej pomocy rannym lub poszkodowanym osobom,
• nie przenoś ciężko rannych osób, chyba że są one bezpośrednio zagrożone doznaniem kolejnych obrażeń - wezwij pomoc (szczegółowe informacje znajdziesz ,
• jeżeli byłeś ubezpieczony przed gradobiciem, wykonaj zdjęcia zniszczeń, zarówno domu, jak i jego wyposażenia.

Odmrożenie jest skutkiem oddziaływania zimna (choć niekoniecznie mrozu!). W wyniku odmrożenia mogą wystąpić trwałe uszkodzenia najbardziej narażonych na odmrożenie części ciała. Typowymi objawami tego urazu są:
• znaczne wychłodzenie,
• zaczerwienienie,
• utrata czucia,
• bladość palców nóg, nosa i małżowin usznych.
Wychłodzenie jest stanem, gdy temperatura wewnętrzna ciała spada poniżej -35°C. Objawami wychłodzenia są:
• zaburzenia świadomości - do śpiączki włącznie,
• powolna mowa,
• poczucie wyczerpania,
• zaburzenia mowy,
• senność.
Jeśli u kogoś podejrzewane jest wystąpienie odmrożenia lub wychłodzenia - rozpocznij powolne ogrzewanie osoby: zdejmij przemarznięte ubranie, ułóż osobę na suchej tkaninie i okryj całe ciało kocem, folią aluminiową - ogrzewaj go własnym ciałem.
Pamiętaj, że silny wiatr - w połączeniu z temperaturą powietrza tylko nieco poniżej 0°C może mieć taki sam skutek, jak stojące powietrze o temperaturze poniżej -30°C. Może być to przyczyną odmrożenia i wychłodzenia organizmu. Nie uznawaj pochopnie osoby wyziębionej za zmarłą, przed próbą reanimacji. Przy odmrożeniach kończyn zanurz je w letniej wodzie o temperaturze ciała zdrowego człowieka. Na inne części ciała nakładaj ciepłe (nie gorące) okłady. Nie podawaj alkoholu osobie dotkniętej odmrożeniem lub wychłodzeniem, w szczególności gdy nie ma możliwości zapewnienia jej ciepłego schronienia. Unikaj podawania kawy - ze względu na zwartość kofeiny, nie podawaj żadnych leków bez dodatkowych wskazań. Bądź przygotowany na wystąpienie śnieżyc, zawiei i zamieci:
• słuchaj prognozy pogody oraz komunikatów podawanych przez rozgłośnie radiowe i telewizyjne,
• w czasie silnych opadów - miarę możliwości - pozostań w domu,
• jeśli musisz wyjść na zewnątrz, ubierz się w ciepłą odzież wielowarstwową i powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu podróży oraz przewidywanym czasie dotarcia na miejsce przeznaczenia,
• zachowaj ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie - zwróć uwagę na zwisające sople, zwały śniegu na dachach budynków,
• oszczędzaj zapasy energii poprzez stopniowe obniżanie temperatury w domu i okresowe wyłączanie ogrzewania w niektórych pomieszczeniach,
• jeśli używasz piecyków, zapewnij wentylacje pomieszczeń,
• zabezpiecz inwentarz i paszę przed zamarznięciem.
Podróżowanie w zimie:
Pamiętaj, że jedną z wielu przyczyn ofiar śmiertelnych w zimie jest niewłaściwe przygotowanie pojazdu do sezonu zimowego oraz brak znajomości postępowania na wypadek unieruchomienia pojazdu lub zabłądzenia podczas podróżowania.
• jeśli musisz wyruszyć w podróż, rozważ wykorzystanie publicznych środków transportu. Jeśli podróżujesz samochodem podróżuj w dzień, nie podróżuj samotnie, informuj innych o swoim planie podróży,
• używaj głównych dróg, unikaj bocznych dróg i skrótów
• przygotuj swój samochód do zimy - trzymaj "zimowy zestaw" w bagażniku swojego samochodu (łopatkę do śniegu, migające światło, rękawice, czapkę, koc, linę holowniczą, łańcuchy na koła, pojemnik z solą kamienną, kable do akumulatora),
• pamiętaj, że działania służb drogowych mają na celu jedynie łagodzenie skutków zimy na drogach,
• jeśli znajdziesz się na bezludnych obszarach leśnych lub rolnych, rozepnij dużą płachtę najlepiej jaskrawą na śniegu by zwrócić uwagę ratowników, lub samolotów ratunkowych, co pewien czas dawaj sygnały światłami i klaksonem,
• jeśli śnieg uwięzi Cię w twoim samochodzie:
o zjedź z głównego pasa, włącz migające światła alarmowe i wywieś jaskrawą tkaninę na antenie samochodu lub przez okno, o pozostań w swoim samochodzie by ratownicy mogli łatwiej Cię znaleźć - nie wychodź z samochodu, o ile nie masz w zasięgu widoczności budynków, w których mógłbyś znaleźć schronienie; bądź ostrożny: odległość obserwowana poprzez zamieć śnieżną może być myląca - nawet niewielka odległość może być niemożliwa do pokonania w głębokim śniegu i zamieci, o wyłączaj silnik i ogrzewanie na dziesięć minut w ciągu każdej godziny w celu utrzymania ciepła; kiedy silnik pracuje, lekko otwórz okno w celu wentylacji - uchroni Cię to przed zatruciem tlenkiem węgla; okresowo usuwaj śnieg i lód z rury wydechowej, o wykonuj ćwiczenia w celu rozgrzania organizmu, lecz unikaj przemęczenia; ogrzewaj się przykrywając się z innymi pasażerami wierzchnim ubraniem i kocami, o wymieniaj się z innymi w czasie snu - jedna osoba musi stale czuwać, by obudzić wszystkich, gdy zauważy nadchodzącą pomoc, o bądź ostrożny, nie nadużywaj akumulatora; ogranicz potrzeby zużycia energii, używaj światła, ogrzewania i radia zależnie od możliwości, w nocy, włącz wewnętrzne oświetlenie, by ratownicy mogli Cię zobaczyć.

.

UPAŁ to intensywne oddziaływanie promieni słonecznych na nas i nasze otoczenie. Zjawisku temu towarzyszy wysoka temperatura powietrza, często przekraczająca 30°C. Zbyt intensywny wysiłek w czasie gorącego dnia, spędzanie zbyt długiego czasu na słońcu albo zbyt długie przebywanie w przegrzanym miejscu może spowodować uraz termiczny. Aby móc skutecznie zapobiegać podobnym przypadkom, poznaj objawy i bądź gotów do udzielenia pierwszej pomocy w takich przypadkach. Uraz termiczny może przybrać postać oparzenia słonecznego lub przegrzania.
OPARZENIE SŁONECZNE. Objawami oparzenia słonecznego są zaczerwienienie i pieczenie skóry, możliwe swędzenie, gorączka, ból głowy. Pierwsza pomoc: weź chłodny prysznic, zmyj olejki (kremy). Miejsca oparzone polewaj dużą ilością zimnej wody. Jeśli na skórze występują pęcherze, zrób suchy, sterylny opatrunek i skorzystaj z pomocy medycznej. PRZEGRZANIE. Objawy przegrzania są następujące: osłabienie, zawroty głowy, pragnienie, nudności i wymioty, kurcze mięśni (zwłaszcza nóg i brzucha), utrata przytomności. Pierwsza pomoc: połóż poszkodowaną osobę w chłodnym miejscu i nogi unieś na wysokość 20-30 cm. Poluzuj ubranie. Użyj zimnej mokrej tkaniny jako okładu do obniżenia temperatury ciała. Podawaj do picia wodę z solą, małymi łykami. Jeśli wystąpią nudności, odstaw wodę. Jeśli występują wymioty, szukaj natychmiastowej pomocy medycznej. Gdy dojdzie u osoby poszkodowanej do utraty przytomności przy wyczuwalnym oddechu i tętnie, ułóż ją na boku.
Bądź przygotowany na wystąpienie gwałtownego ocieplenia:
• ogranicz do niezbędnego minimum przebywanie na słońcu zwłaszcza w okresie najintensywniejszego działania jego promieni
• utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczenia, stosując żaluzje w drzwiach i oknach,
• rozważ montaż zewnętrznych okiennic. Zewnętrzne okiennice latem nie dopuszczają ciepła do wnętrza domu, natomiast utrzymują ciepło w domu zimą,
• przebywaj wewnątrz pomieszczeń tak długo, jak to możliwe. Jeśli jest brak klimatyzacji, przebywaj na najniższym poziomie budynku, poza zasięgiem światła słonecznego,
• spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki,
• regularnie pij duże ilości wody; osoby cierpiące na epilepsję oraz schorzenia serca, nerek lub wątroby, będące na niskowodnej diecie oraz mające problemy z utrzymaniem płynów, powinny skontaktować się z lekarzem przed zwiększonym przyjmowaniem płynów,
• ogranicz przyjmowanie napojów alkoholowych - mimo, że piwo i napoje alkoholowe zdają się zaspokajać pragnienie, to zazwyczaj powodują dalsze odwodnienie organizmu,
• ubieraj się w luźno dopasowane rzeczy, zakrywające możliwie największą powierzchnię skóry; lekka, o jasnych kolorach odzież odbija ciepło i promieniowanie słońca oraz pomaga utrzymać normalną temperaturę ciała,
• noś okrycia głowy, które skutecznie będą chronić twarz i głowę przed nadmiernym nagrzaniem, • unikaj zbytniego nasłonecznienia - opalenizna spowalnia zdolność do samoczynnego chłodzenia się; użyj środków ochrony przed promieniami słonecznymi o wysokim współczynniku skuteczności,
• unikaj skrajnych zmian temperatury; zwolnij tryb życia, zredukuj oraz ogranicz wyczerpujące zajęcia; osoby wysokiego ryzyka powinny przebywać w chłodnych miejscach; stosuj tabletki solne, ale tylko wtedy, jeśli zostały zalecone przez lekarza,
• pamiętaj, że podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie pożarowe: przebywając w lesie, na podsuszonych łąkach, ścierniskach, zachowaj szczególną ostrożność i staraj się nie zaprószyć ognia.
Podczas suszy:
• zmniejsz zużycie wody - podlewanie trawników i mycie samochodów marnotrawi wodę,
• gdzie tylko możliwe, używaj wielokrotnie tej samej wody.

ZAGROŻENIE TERRORYSTYCZNE
Wydarzenia z 11 września 2001 roku w USA czy seria zamachów bombowych w Madrycie pokazują najlepiej, że na świecie nie ma kraju wolnego od zagrożenia zamachami terrorystycznymi, dlatego też warto jest wiedzieć, jak zachować się w sytuacji zagrożenia zamachem oraz jakie okoliczności winny skłonić nas do reakcji.
INFORMACJE PODSTAWOWE
Obecnie najczęściej spotykaną formą działań terrorystycznych, zmierzających do wywołania dużego oddźwięku medialnego, a zwłaszcza politycznego jest zamach bombowy. Zamach, w którym ofiarami są przede wszystkim osoby przypadkowe przebywające w miejscach powszechnie dostępnych. To miejsca dużych skupisk ludzi, jak np. imprezy masowe, targowiska, dworce, przystanki komunikacyjne, duże sklepy czy środki komunikacji. Często zdarza się, że zanim nastąpi eksplozja bomby zostanie ona w taki lub inny sposób ujawniona. W związku z takimi sytuacjami specjaliści wprowadzili do użytku termin "incydent bombowy". Właściwe zachowanie w przypadku wystąpienia takiego incydentu jest niezwykle ważne dla prawidłowej reakcji specjalistów z różnych służb i zapobieżeniu ewentualnym skutkom. Pamiętaj! informacji o zagrożeniu bombowym nie wolno bagatelizować ani lekceważyć.
SYMPTOMY WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA INCYDENTEM BOMBOWYM
Podstawową cechą działań terrorystycznych jest to, iż nie ma wyraźnych znaków ostrzegawczych o możliwości wystąpienia zamachu lub są one trudno dostrzegalne. Tak więc, by nie stać się jego ofiarą trzeba zwracać większą uwagę na to, co dzieje się w najbliższym otoczeniu.
Zainteresowania i uwagi wymagają przede wszystkim:
• rzucające się w oczy lub po prostu nietypowe zachowania osób,
• pozostawione bez opieki przedmioty, typu: teczki, paczki, pakunki itp.,
• osoby wyglądające na obcokrajowców,
• osoby ubrane nietypowo do występującej pory roku,
• samochody, a w szczególności furgonetki, parkujące w nietypowych miejscach tj. w pobliżu kościołów, synagog lub miejsc organizowania imprez masowych i zgromadzeń. Należy jednak pamiętać, że terrorysta nie zawsze musi być odmiennej narodowości i wyróżniać się z tłumu szczególnym wyglądem.
POSTĘPOWANIE W SYTUACJACH ZAGROŻENIA INCYDENTEM BOMBOWYM
Oto kilka rad, przygotowanych przez ekspertów z Biura Operacji Antyterrorystycznych Komendy Głównej Policji.
• W budynku użyteczności publicznej
: o zawczasu pomyśl, którędy można się ewakuować. Zapamiętaj, gdzie znajdują się klatki schodowe i wyjścia ewakuacyjne, o zwróć uwagę na ciężkie lub łatwo tłukące się przedmioty, które mogą być przesunięte, zrzucone lub zniszczone podczas wybuchu nie przyjmuj od osób obcych żadnych pakunków oraz sam nie pozostawiaj bagażu bez opieki.
• Jeżeli jesteś osobą, która przyjęła zgłoszenie o podłożeniu ładunku wybuchowego lub ujawniła przedmiot niewiadomego pochodzenia, co do którego istnieje podejrzenie, że może on stanowić zagrożenie dla osób i mienia, powinieneś ten fakt zgłosić:
o służbom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo w danym miejscu,
o administratorowi terenu, na którym zdarzenie ma miejsce,
o Policji lub Straży Miejskiej (numery telefonów znajdziesz .
Pamiętaj! Informacji takiej nie należy przekazywać niepowołanym osobom, gdyż jej niekontrolowane rozpowszechnienie może doprowadzić do paniki i w konsekwencji utrudnić przeprowadzenie sprawnej ewakuacji osób z zagrożonego miejsca. W strukturach polskiej Policji funkcjonują pododdziały antyterrorystyczne i komórki minersko-pirotechniczne specjalnie przygotowywane do tego, aby zapobiegać i stawiać czoła aktom terroru. Zawiadamiając Policję (lub Straż Miejską) należy podać następujące informacje:
• rodzaj zagrożenia i źródło informacji o zagrożeniu (informacja telefoniczna, ujawniony podejrzany przedmiot),
• treść rozmowy z osobą informującą o podłożeniu ładunku wybuchowego,
• numer telefonu, na który przekazano informację o zagrożeniu oraz dokładny czas jej przyjęcia,
• adres, numer telefonu i nazwisko osoby zgłaszającej,
• opis miejsca i wygląd ujawnionego przedmiotu.
Ogłoszenie alarmu bombowego oraz procedury postępowania w czasie zagrożenia bombowego:
1. Do czasu przybycia Policji akcją kieruje administrator obiektu, terenu lub osoba odpowiedzialna za jego bezpieczeństwo.
2. Na miejsce zagrożenia incydentem bombowym należy wezwać służby pomocnicze, takie jak: pogotowie ratunkowe, straż pożarną, pogotowie gazowe, pogotowie wodno-kanalizacyjne, pogotowie energetyczne (numery telefonów znajdziesz.
3. Po przybyciu Policji na miejsce incydentu bombowego przejmuje ona dalsze kierowanie akcją.
4. Przy braku informacji o konkretnym miejscu podłożenia "bomby" użytkownicy pomieszczeń służbowych powinni sprawdzić swoje miejsce pracy i jego bezpośrednie otoczenie pod kątem obecności przedmiotów nieznanego pochodzenia.
5. Pomieszczenia ogólnodostępne (korytarze, klatki schodowe, windy, toalety, piwnice, strychy) oraz najbliższe otoczenie zewnętrzne obiektu sprawdzają i przeszukują osoby wyznaczone lub służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo w danej instytucji.
6. Podejrzanych przedmiotów NIE WOLNO DOTYKAĆ ! O ich lokalizacji należy powiadomić administratora oraz osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo.
7. Po ogłoszeniu ewakuacji należy zachować spokój i opanowanie, pozwoli to sprawnie i bezpiecznie opuścić zagrożony rejon.
8. Po ogłoszeniu ewakuacji w miejscu twojej pracy należy je spokojnie opuścić, zabierając rzeczy osobiste (torebki, siatki, nesesery itp.).
9. Identyfikacją i rozpoznawaniem zlokalizowanego ładunku wybuchowego oraz jego neutralizacją zajmują się uprawnione i wyspecjalizowane jednostki i komórki organizacyjne Policji.
10. NALEŻY BEZWZGLĘDNIE WYKONYWAĆ POLECENIA POLICJANTÓW. Jak powinieneś zachować się po otrzymaniu informacji o podłożeniu lub groźbie podłożenia bomby:
• Podczas działań związanych z neutralizacją "bomby" zastosuj się do poleceń Policji.
• Ciekawość może być niebezpieczna - jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożonego wybuchem. Po drodze informuj o zagrożeniu jak największe grono osób, będących w strefie zagrożonej lub kierujących się w jej stronę.
• Po ogłoszeniu alarmu i zarządzeniu ewakuacji w obiektach publicznych, np. supermarketach, halach widowiskowo-sportowych, kinach, niezwłocznie udaj się do wyjścia, zgodnie ze wskazaniami administratora budynku lub wskazaniami upoważnionych osób.
• W przypadku włączenia parkingu dla pojazdów w strefę zagrożenia, nie "ratuj" na siłę swojego samochodu - życie jest ważniejsze.
• Powyższe procedury obowiązują także w wszystkich rodzajach transportu publicznego. ZAPAMIĘTAJ! Jeśli widzisz "bombę" to znaczy, że ona też "widzi" Ciebie, a to oznacza, że jesteś w polu jej rażenia. Tekst opracowano w zespole ds. prewencji kryminalnej Wydziału Prewencji KWP w Katowicach; wykorzystano materiały MSWiA oraz KGP.

>